نوارمغز
نوار مغز (EEG)، تستی است که برای ارزیابی فعالیت الکتریکی مغز به کار می رود. سلول های مغزی از طریق ایمپالس های الکتریکی با یکدیگر ارتباط برقرار می کنند.
EEG می تواند برای کمک به شناسایی مشکلات بالقوه مرتبط با این فعالیت مورد استفاده قرار گیرد.
نوار مغز، الگوهای امواج مغزی را دنبال کرده و ثبت می کند. صفحات فلزی مسطح و کوچکی به نام الکترود به کمک سیم هایی به جمجمه متصل می شود.
الکترودها، ایمپالس های الکتریکی در مغز را آنالیز کرده و سیگنال هایی را به کامپیوتری ارسال می کنند که نتایج را ثبت می کند.
ایمپالس های الکتریکی در EEG، شبیه خطوط موجی با قله ها و دره ها به نظر می رسند.
این خطوط به پزشکان اجازه می دهد سریعا وجود الگوهای غیر طبیعی را ارزیابی کنند. هرگونه الگوی نامنظم می تواند نشانه ای از حملات یا سایر اختلالات مغزی باشد.
چرا نوار مغز گرفته می شود؟
EEG برای شناسایی مشکلات موجود در فعالیت الکتریکی مغز که ممکن است با اختلالات مغزی به خصوصی مرتبط باشد، به کار می رود.
نتایج حاصل از نوار مغز برای تایید یا رد عارضه های مختلف به کار می رود، مانند:
- اختلالات تشنجی (مانند صرع)
- آسیب سر
- التهاب مغز
- تومور مغزی
- انسفالوپاتی (بیماری ایجاد کننده ی اختلال مغزی)
- مشکلات حافظه
- اختلالات خواب
- سکته مغزی
- جنون
زمانی که فردی در کما است، ممکن است نوار مغزی برای تعیین سطح فعالیت مغزی انجام شود. این تست می تواند برای نظارت بر فعالیت مغزی در طول جراحی مغز نیز به کار رود.
آیا انجام تست نوار مغز، خطراتی را نیز به همراه دارد؟
هیچ خطری در انجام تست EEG وجود ندارد. این تست، بدون درد و بی خطر است.
برخی نوارهای مغزی، شامل هیچ گونه نور یا محرک دیگری نیستند. اگر نوار مغزی، هیچ گونه حالت غیرطبیعی را ایجاد نکند، ممکن است محرک هایی مانند نور یا تنفس سریع اضافه شود تا به تحریک ایجاد هرگونه حالت غیر طبیعی کمک کند.
زمانی که فردی، صرع یا اختلال تشنجی دیگری دارد، محرک ارائه شده در طول تست (مانند نور چشمک زن)، ممکن است باعث حمله شود.
تکنسینی که EEG را اجرا می کند، برای مدیریت بی خطر هرگونه موقعیت احتمالی آموزش دیده است.
چگونه باید برای نوار مغز آماده شد؟
پیش از تست، لازم است مراحل زیر را طی کنید:
شب قبل، موهای خود را بشویید و در روز تست به هیچ گونه موادی (مانند اسپری یا ژل) آغشته نکنید.
از پزشک خود بپرسید آیا لازم است پیش از تست، مصرف دارویی متوقف شود. همچنین باید لیستی از داروها تهیه شود و به تکنسین ارائه شود.
حداقل هشت ساعت پیش از تست، از خوردن یا نوشیدن هرگونه ماده حاوی کافئین خودداری کنید.
در صورت نیاز به خوابیدن در طول EEG، ممکن است پزشک از شما بخواهد شب قبل از تست، تا حد امکان کم بخوابید.
ممکن است برای کمک به آرامش و خواب پیش از شروع تست، مسکن نیز تجویز شود.
پس از اتمام نوار مغز، می توان به برنامه روزانه منظم ادامه داد. اگرچه، در صورت مصرف مسکن، دارو به مدت کوتاهی در بدن فرد باقی می ماند.
این بدین معنی است که لازم است فردی به همراه آورده شود تا او بتواند فرد را پس از تست به خانه ببرد. پس از تست، نیاز به استراحت و پرهیز از رانندگی تا زمانی است که اثر داروها از بین برود.
طی تست نوار مغز، چه انتظاری باید داشت؟
نوار مغز، ایمپالس های الکتریکی مغز را به کمک الکترودها فراوانی که به جمجمه متصل شده اند، اندازه گیری می کند.
الکترود، جسم رسانایی است که از طریق آن، جریان الکتریکی وارد یا خارج می شود.
الکترودها، اطلاعات را از مغز به دستگاهی که داده ها را اندازه گیری و ثبت می کند، منتقل می کند.
تکنسین های مجرب، تست نوار مغز را در بیمارستان، مطب پزشک و آزمایشگاه ها انجام می دهند.
این تست معمولا 30 تا 60 دقیقه زمان می برد و شامل مراحل زیر است:
فرد به پشت روی تخت دراز می کشد.
تکنسین، سر را اندازه گیری کرده و محل نصب الکترودها را نشانه گذاری می کند. این نقاط به کمک یک کرم مخصوص مالش داده می شود که کمک می کند الکترودها کار خود را با کیفیت بالای انجام دهند.
تکنسین، یک چسب ژلی چسبناک را روی 16 تا 25 الکترود قرار می دهد و آن ها را به نقاط روی جمجمه متصل می کند.
با شروع تست، الکترودها، ایمپالس های الکتریکی را از مغز به دستگاه ثبت کننده می فرستند.
این دستگاه، ایمپالس های الکتریکی را به الگوهای بصری تبدیل می کند که بر وری صفحه ظاهر می شود. یک کامپیوتر، این الگوها را ذخیره می کند.
تکنسین، فرد را راهنمایی می کند تا برخی کارها را در زمان اجرای تست انجام دهد.
ممکن است از فرد بخواهد بدون حرکت دراز بکشد، چشم های خود را ببندد، تنفس عمیق انجام دهد یا به محرک (مانند نور چشمک زن یا یک تصویر) نگاه کند.
پس از تکمیل تست، تکنسین، الکترودها را از جمجمه جدا می کند.
در طول تست، مقدار اندکی الکتریسیته از میان الکترودها و پوست عبور می کند، بنابراین فرد احساس ناراحتی اندکی خواهد داشت یا هیچ ناراحتی احساس نخواهد کرد.
در برخی موارد، ممکن است فرد تحت EEG 24 ساعته قرار گیرد. این EEG ها از ویدئو برای ثبت فعالیت حملات استفاده می کنند.
حتی اگر حملات در طول تست خود را نشان ندهند، ممکن است نوار مغز، موارد غیر طبیعی را نشان دهد.
اگرچه، نوار مغز معمولا همیشه ناهنجاری های گذشته ای را که به حملات مربوط است، نشان نمی دهد.
نتایج تست نوار مغز به چه معنی است؟
یک نورولوژیست (فردی که در اختلالات سیستم عصبی تخصص دارد)، موارد ثبت شده در نوار مغزی را تفسیر می کند و سپس نتایج را به پزشک ارسال می کند.
ممکن است پزشک، قرار ملاقاتی را برای در میان گذاشتن نتایج تست با فرد تنظیم کند.
نتایج طبیعی
فعالیت الکتریکی مغز، به صورت الگویی از امواج در نوار مغزی نشان داده می شود.
سطوح مختلفی از هوشیاری، مانند خواب و بیداری، در حالت طبیعی فرکانس های به خصوصی از امواج را در هر ثانیه دارند
برای مثال، الگوهای امواج در زمان بیداری، نسبت به زمان خواب، سریع تر حرکت می کنند.
در صورتی که فرکانس امواج یا الگوها، طبیعی باشد، EEG آن را نشان خواهد داد. فعالیت طبیعی معمولا به این معنی است که فرد، دچار اختلال مغزی نیست.
نتایج غیر طبیعی
- نتایج غیر طبیعی نوار مغزی می تواند به دلایل زیر باشد:
- صرع یا اختلال حمله ای دیگر
- خونریزی غیر طبیعی
- اختلال خواب
- ورم مغز
- تومور
- بافت مرده ناشی از انسداد جریان خون
- میگرن
- سوء مصرف الکل یا دارو
- آسیب سر
گفتگو با پزشک در مورد نتایج تست، بسیار حائز اهمیت است. پیش از مرور نتایج، ممکن است نوشتن هرگونه سوال مفید باشد.
لازم است در صورت وجود هرگونه مورد نامفهوم در رابطه با نتایج، با پزشک گفتگو شود.