بهداشت محیط بیمارستان شامل کلیه اقداماتی است که از انتقال عوامل بیماریزای محیط خارج به داخل بیمارستان و بالعکس جلوگیری می کند. در این راستا عوامل محیطی همچون آب ، فاضلاب ، زباله ، هوا ، غذا و...باید به نحوی کنترل شوند تا علاوه بر ایجاد محیطی سالم و بهداشتی به بهبود بیماران نیز کمک نمایند.

با توجه به تعریف بهداشت محیط و مسئولیت فردی در برابر سلامت افراد جامعه ، رعایت مسایل بهداشتی در محیط کار بیمارستانی از اهمیت ویژه ای بر خوردار می گردد.

از این رو بهداشت محیط بیمارستانها رابطه مستقیمی با میزان شیوع عفونتهای بیمارستانی داشته که رعایت این امر بر عهده بخش خدمات ونیز پرسنل شاغل میباشد با توجه به واگذاری خدمات به بخش خصوصی و پائین بودن سطح آگاهی افراد بکار گمارده شده نسبت به خطرات کاری موجود در راستای کاهش عفونتهای بیمارستانی آموزش از جایگاه ویژه ای بر خوردار است.

رختشویخانه از بخشهای مهم بیمارستان است که از نظر بهداشتی و انتشار عفونت اهمیت زیادی دارد.اگر چه ملحفه والبسه آلوده در مراکز بهداشتی درمانی می تواند بعنوان منبعی از میکروارگانیسم های پاتوژن باشداما گزارش تعدادموارد بیماریهای ناشی از مراقبتهای بهداشتی در ارتباط با منسوجات آلوده بسیار کم بوده با این وجود خطر انتقال بیمار ی از طریق لباسهای آلوده در طول فرایند شستشو نبایستی نادیده گرفته شود.

رختشویخانه بیمارستان باید در محل مناسبی قرار داشته و مجهز به کلیه ماشین آلات لباسشویی،خشک کن واتوکشی باشد.ضمنا محل لوازم آلوده و شسته شده باید از یکدیگر کاملا مجزا باشندتاامکان مخلوط شدن آنهاوآلودگی ثانوی وجود نداشته باشد. نور،تهویه،حرارت و رطوبت این قسمت باید مناسب باشد.

واحد لاندری بیمارستان حضرت ولی عصر (عج ) شهرستان فسا در زیر زمین بیمارستان وضلع شمال غربی قرارگرفته است و بوسیله ی راه پله و آسانسوربه طبقات 3 گانه ی بیمارستان راه دارد.

این واحد دارای فضایی به شرح زیر می باشد:

1. اتاق استوک (اتاق ملحفه و البسه ی تمیز )
2. اتاقRESTپرسنل
3. اتاق تیشوخانه
4. سرویس بهداشتی و حمام
5. خیاط خانه
6. اتاق نگهداری مواد شوینده

دستگاه های موجود در واحد لاندری:

1. دستگاه های عفونی (2 دستگاه 20 کیلویی برای لباس ها و گان های اتاق عمل )
2. دستگاه های غیر عفونی (3 دستگاه برای البسه و ملحفه هایکثیف بخش ها )
3. دستگاه های اتو پرس (2 دستگاه جهت البسه ی بخش ها و روپوش های پرسنل(

شرح وظایف واحد رختشویخانه (لا ندری):

1. جمع آوری لباس ها و ملحفه هاي کثیف
2. تفکیک لباس ها و ملحفه
3. روشهای اجرایی خاص برای جابجایی لباس ها و ملحفه های آغشته به مواد آلوده، خطرناک یامایعات بدن و رعایت موازین کنترل عفونت در حين کار با لباس ها و ملحفه های آلوده
4. کاربرد صحیح مواد شوینده و گندزدا دررختشویخانه
5. شستن، خشک کردن، دوخت و رفوي لباس ها و ملحفه ها
6. برنامه کنترل کیفیت شامل اندازه گیری درجه حرارت آب
7. ذخیره، توزیع و تحویل لباس ها و ملحفه هاي تمیز
8. تامین مواد شوینده
9. برنامه سرویس و خدمات نگهداری ماشین های رختشویی وخشک کن های موجود شامل قطعاتمورد معاینه در طی سرویس و خدمات دوره ای دستگاهها
10. کنترل رعایت الزامات و استانداردهای بخش

موازين بهداشتی در رختشويخانه:

• عدم رعايت موازين بهداشتی در رختشويخانه يکی از نگرانی های عمده در بيمارستانها است.
• رختشويخانه از بخش های مهم بيمارستان بوده که از نظر بهداشت و انتشار عفونت اهميت زيادی دارد.
• اهم اقدامات مورد نیاز در رختشویخانه ها به شرح ذیل می باشد:
• برنامه ريزی جهت جلوگيری از انتشار آلودگی عفونی و ميکروبی
• جلوگيری از تداخل کثيف و تميز
• جداسازی قسمت کثیف در رختشویخانه از قسمت های تمیز و جلوگیری از تردد افراد بیمارستان
• ضد عفونی مناسب البسه توسط مواد گندزدای استاندارد
• در نظر گرفتن سیستم تهویه مناسب
• بکارگيری افراد دوره ديده وآموزش كارگران اين بخش
• رعایت بهداشت فردی توسط کارگران این بخش و در اختیار گذاشتن امکانات حفاظت فردی
• استحمام پرسنل این بخش در پایان کار هر شیفت
• سرويس هاي بهداشتي مناسب

نظارت ورسيدگی به امور واحد لندری (رختشویخانه):

لندری در زبان فارسی به معنای رختشویخانه میباشد که یک واحد مجزا از دیگر واحد هاست که مسئول دریافت لباسهای آلوده و انتقال لباسهای تمیز به بخشها میباشد.

فرآیند لندری

1. جمع آوری ، انتقال و تفکیک البسه ومنسوجات آلوده
2. مرحله شستشو
3. مرحله خشک کردن و اتو کشی و غلتک
4. بسته بندی و نگهداری البسه و منسوجات

فرآیند لندری با جمع آوری البسه آلوده و کمتر آلوده آغاز و در اطاق البسه آلوده نگهداری میشـــود

• انتقال ملحفه ،البسه و پتو به رختشويخانه
• ملحفه و البسه کلیه بیماران در صورت آغشته بودن به مایعات بدن بیمار عفونی بوده که امکان انتقال بیماری را دارد.
• البسه عفوني و آلوده به ترشحات بيمار (ادرار ، خون, مدفوع و استفراق ) داخل کيسه زرد قرار داده شود.
• هنگام جمع آوری ملحفه و البسه بیماران تا حدامکان از تکان دادن خودداری گرددوازوسایل حفاظت فردی مانند دستکش وماسک استفاده گردد.
• جداسازی البسه و ملحفه در اتاق بیمار صورت نگیرد.
• انتقال البسه به رختشويخانه بايد توسط بینهای استیل مخصوص حمل البسه صورت گيرد.
• بینهای مخصوص حمل البسه هر هفته با آب ژاول گند زدایی گردد
• بمنظور ایجاد نظم و بر قراری سیستم مدیریت صحیح توزیع البسه:
• انتقال البسه آلوده وشمارش ملحفه و البسه توسط کمک بهیـــــاران صورت گیرد و سپس در ترالی های مخصوص البسه آلوده نگهداری میشود

مرحله شستشو 

1. شستشو با آب سرد: به منظور خونگیری در ابتدا ، البسه باید با آب سرد شسسته شود.
2. شستشوی اصلی با آب داغ: استفاده از آب داغ به منظور حذف میکروارگانیسم ها میباشد. درجــــه حرارت مناسب 71 درجه بمدت 25 دقیقه میباشد و چنانچه آب با درجه حرارت پایین تر استفاده شــــود میباست حتما از سفید کننده ها با غلظت مناسب استفاده کرد.

مراحل انجام کار شستشو در واحد لاندری:

1. البسه و ملحفه را از پرسنل بخش تحویل گرفته پس از تفکیک و شمارش در دفتر مخصوص ثبت نمایید. در حین شمارش دقت کنید حتماٌ از دستکش و ماسک استفاده کنید لباسهایی که لکه های خونی دارند حتماٌ درون کیسه تحویل داده شوند.
2. البسه و ملحفه های عفونی را که در کیسه های زردرنگ با برچسب عفونی تحویل داده می شوند به ماشین مخصوص عفونی منتقل و تخلیه نمایید.
3. البسه و ملحفه بخش ها را درسا یر ماشینها تخلیه نمایید( توجه نمایید هیچ یک از ماشینها بیش از حد پر نشوند)
4. پودر شوینده را در بخش مخصوص تخلیه نمایید. جهت ماشین عفونی و ماشینی که البسه اتاق عمل در آن
5. شسته میشود پودر بیشتری بریزید.
6. زمان شستشو را روی 20 الی 30 دقیقه تنظیم نمایید
7. پس از شستشو ماشین را در حالت آبکشی قرار دهید (2بار آبکشی الزامی است)
8. در حین آبکشی دوم یک پیمانه مایع نرم کننده لباس اضافه نمایید
9. پس از 15 دقیقه آبگیری البسه را به خشک کن منتقل نمایید.

مرحله خشک کردن و اتوکشی:

صرفنظر از استفاده از آبگرم یا سرد جهت سیکل شستشو که فعالیت میکروب کشی مهمی در این مرحله صورت میگیرد میبایست البسه پس از شستشو ابتدا آبگیری شده و سپس درون دستگاه خشــــک کن خشک میشود وسپس اتوکشی البسه و غلتک ملحفه ها صورت میگیرد.

مراحل انجام کار خشک کردن البسه و ملحفه در واحد لاندری:

البسه و ملحفه را بطورجداگانه در داخل خشک کن بریزید.

1. زمان لازم برای خشک شدن ملحفه 15 دقیقه و درجه حرارت لازم 60 الی 70 درجه سانتی گراد میباشد.
2. زمان لازم برای خشک کردن البسه 10 دقیقه و درجه حرارت لازم 30 درجه میباشد.

مراحل انجام کار اتوکشی در واحد لاندری:

• ابتدا اتو را روشن نموده و برای جلوگیری از گرم شدن بیش از حد دستگاه و آسیب رسیدن به ملحفه ها دمای آنرا روی 140 درجه تنظیم نمای
• اتو پرس : برای اتو کردن البسه از اتو پرس استفاده می شود
• ملحفه ها را پس از اتو شدن روی میز مخصوص تا کنید

بسته بندی و نگهداری البسه تمیز:

• بسته بندی البسه پس از شستشو و خشک نمودن در رختشویخانه های بیمارستان اهمیت زیادی در نحوه نگهداری و تمیزی آن در داخل بخش ها دارد.
• نگهداری ملحفه ها و پتو بیماران در شرایط غیر بهداشتی در داخل بخش ها باعث آلودگی آنها شده و میتواند باعث انتقال عوامل بیماری زا شود
• لذا بسته بندی و نگهداری البسه بیماران در داخل بخش در داخل کمد های مخصوص اهمیت زیادی در بهداشت و سلامت بیماران دارد.

بسته بندی البسه در رختشویخانه:

• پس از اتوکشی البسه و غلتک ملحفه ها توسط مسئول مربوطه پرس و درکاور البسه صورت میگیرد.
• مراحل انجام کار و تحویل البسه و ملحفه در واحد لاندری: به بخشها
• ملحفه ها را به تفکیک بخشها قرار دهيد.
• لباسها رابه تفكيك بخشها قرار دهيد.
• لباسها و ملحفه ها را به تفکیک بخش درون قفسه های مخصوص قرار داده و در ساعت تعیین شده با توجه به تعداد البسه و ملحفه های ثبت شده دردفتر مخصوص به پرسنل بخش تحویل دهید.
• توجه کنید که پرسنل بخش برای تحویل گرفتن البسه و ملحفه حتماً حضور داشته باشد*
• در پایان هر شیفت همه ماشینهای لباسشویی را با آب و مواد شوینده به مدت 10 دقیقه ضد عفونی نمایید.